|
|
| Linia 1: |
Linia 1: |
| − | '''Perl''' – [[język interpretowany|interpretowany]] [[język programowania]] autorstwa [http://pl.wikipedia.org/wiki/Larry_Wall Larry'ego Walla] początkowo przeznaczony głównie do pracy z danymi tekstowymi, obecnie używany do wielu innych zastosowań. Wzorowany na takich językach jak [[C (język programowania)|C]], skryptowe: [[sed]], [http://pl.wikipedia.org/wiki/AWK awk] i [[powłoka Bourne'a|sh]] oraz na wielu innych.
| + | #REDIRECT[[PERL]] |
| − | | + | |
| − | == Licencja ==
| + | |
| − | Perl to [[Wolne Oprogramowanie|wolne oprogramowanie]], dostępne pod licencjami [[GNU General Public License|GPL]] i [http://pl.wikipedia.org/wiki/Licencja_Artystyczna artystyczną]. Perl jest dostępny dla wielu [[system operacyjny|systemów operacyjnych]], lecz jego naturalne środowisko to [[Unix]] i jego pochodne. Rośnie popularność Perla w środowisku [[Microsoft Windows]]. Jako przykład praktycznego zastosowania Perla można podać [[oprogramowanie]] Wikipedii, które aż do stycznia 2002 było skryptem [http://pl.wikipedia.org/wiki/Common_Gateway_Interface CGI] napisanym w Perlu.
| + | |
| − | | + | |
| − | == Filozofia Perla ==
| + | |
| − | Perl został zaprojektowany jako praktyczne narzędzie do analizy plików tekstowych i tworzenia raportów. Jednym z naczelnych haseł jest ''Można to zrobić na różne sposoby'' (ang. ''There is more than one way to do it'' – TIMTOWTDI – wymawiane jak Tim Toady). Jednym z podstawowych zamysłów projektu było uczynienie łatwych zadań łatwymi do wykonania, zaś trudnych – wykonalnymi. Wszechstronność Perla pozwala na programowanie w różnych modelach: proceduralnym, funkcyjnym czy obiektowym, chociaż purystom przeszkadza podejście polegające na przedkładaniu wygody [[programista|programisty]] nad czystość projektu.
| + | |
| − | | + | |
| − | Umożliwia powiązanie systemów i struktur danych, których współpraca nie była przewidywana w momencie projektowania.
| + | |
| − | | + | |
| − | == Perl 6 ==
| + | |
| − | Obecnie rozwijany jest '''Perl 6''', który jest nowym językiem programowania, znacznie różniącym się od aktualnej wersji Perla. Najbardziej zaawansowaną implementacją tego nowego języka jest [[Rakudo]], który działa używając [[maszyna wirtualna|maszyny wirtualnej]] [[Parrot]]. Informacje o planowanych zmianach między wersją 5 i 6 są publikowane na stronie [http://www.perl.com perl.com] – głównie przez Larry'ego Walla (cykl artykułów "Apocalypse") i Damiana Conwaya (cykl "Exegesis").
| + | |
| − | | + | |
| − | == Rozwój Perla 5 ==
| + | |
| − | Rozwój aktualnej wersji języka, czyli '''Perl 5''', jest wciąż kontynuowany. Nowe wersje testowe pojawiają się w miesięcznych odstępach, a większe zmiany są publikowane około raz na rok.
| + | |
| − | | + | |
| − | == CPAN ==
| + | |
| − | Dostępna jest olbrzymia kolekcja modułów perlowych.
| + | |
| − | Można je pobrać z archiwów [http://pl.wikipedia.org/wiki/CPAN CPAN] (np. [http://www.cpan.org www.cpan.org]).
| + | |
| − | Można znaleźć moduły między innymi do zaawansowanych obliczeń matematycznych, dostępu do baz danych czy zagadnień sieciowych.
| + | |
| − | Większość, jeśli nie wszystkie, modułów udostępnianych przez CPAN jest dostępna na zasadach Licencji Artystycznej, [[GNU General Public License|GPL]] lub obydwu.
| + | |
| − | | + | |
| − | == Interpreter ==
| + | |
| − | Chociaż Perl posiada większość cech języka interpretowanego, nie wykonuje ściśle każdego wiersza kodu źródłowego po kolei.
| + | |
| − | Program jest najpierw kompilowany do [[Kod bajtowy|kodu pośredniego]] (podobnie jak [[Java]]); jednocześnie dokonywana jest jego optymalizacja.
| + | |
| − | Możliwe jest skompilowanie programu do kodu pośredniego i używanie go zamiast postaci źródłowej,
| + | |
| − | jednak nadal konieczny jest [[Interpreter (program komputerowy)|interpreter]] – program wykonujący.
| + | |
| − | | + | |
| − | == Kontekst ==
| + | |
| − | Cechą specyficzną Perla jest wykorzystywanie znaków przedrostkowych (jak zresztą wszystkich znaków) w różnych znaczeniach zależnie od kontekstu, np:
| + | |
| − | | + | |
| − | {| class="wikitable"
| + | |
| − | |+
| + | |
| − | ! Zapis !! Znaczenie
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | <code>$a</code> || [[zmienna skalarna]] <code>$a</code>
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | <code>@a</code> || [[zmienna tablicowa]] <code>@a</code>
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | <code>$a[0]</code> || element 0 zmiennej tablicowej <code>@a</code>, który to element jest skalarem
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | <code>$#a</code> || wartość ostatniego indeksu zmiennej tablicowej <code>@a</code>
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | <code>@$a[0]</code> lub <code>@{$a[0]}</code> || [[dereferencja]] elementu 0 zmiennej tablicowej <code>@a</code>, który to element jest skalarem będącym [[referencja (informatyka)|referencją]] do zmiennej tablicowej (wyrażenie zwraca listę)
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | <code>@a[@b]</code> || lista złożona z elementów tablicy <code>@a</code> o indeksach będącym elementami tablicy <code>@b</code>
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | <code>%a</code> || [[tablica asocjacyjna]] (ang. associative array) lub hash (od implementacji) <code>%a</code>
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | <code>$a{klucz}</code> || wartość elementu o kluczu <code>"klucz"</code> należącego do <code>%a</code>, który to element jest skalarem
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | <code>@a{@b}</code> || lista złożona z wartości znajdujących się w <code>%a</code> o kluczach będących elementami tablicy <code>@b</code> (wyrażenie zwraca listę)
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | <code>@$a{$b[0]}</code> lub <code>@{$a{$b[0]}}</code> || dereferencja wartości należącej do <code>%a</code> o kluczu równym warości elementu [[0 (liczba)|zero]] tablicy <code>@b</code>, która to wartość (elementu <code>%a</code>) jest referencją do zmiennej tablicowej
| + | |
| − | |-
| + | |
| − | | <code>$a->{$b[0]}{$b[1]}</code> lub <code>$a->{$b[0]}->{$b[1]}</code>|| dereferencja zmienniej skalarnej <code>$a</code> będącej referencją do tablicy asocjacyjnej, z której pobrany jest element odpowiadający kluczowi równemu elementowi 0 tablicy <code>@b</code>, następuje jego dereferencja i z powstałej tablicy asocjacyjnej pobrany jest element o kluczu równym elementowi 1 tablicy <code>@b</code>
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | Przez te przedrostki jest on określany czasem jako "fleksyjny język programowania".
| + | |
| − | | + | |
| − | == Przykłady kodu ==
| + | |
| − | Przykład:
| + | |
| − | | + | |
| − | <source lang="perl">
| + | |
| − | $_ = "Magiczna liczba to 150\n";
| + | |
| − | print;
| + | |
| − | s/\d+/-1/;
| + | |
| − | print;
| + | |
| − | </source>
| + | |
| − | | + | |
| − | Wynikiem tego programu jest:
| + | |
| − | | + | |
| − | {|
| + | |
| − | ||
| + | |
| − | Magiczna liczba to 150
| + | |
| − | Magiczna liczba to -1
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | Trzeci wiersz przykładu pokazuje użycie [[Wyrażenie regularne|wyrażeń regularnych]]. Ponieważ w wierszach 2–4 nie wskazano explicite żadnej zmiennej, operacje prowadzone są na zmiennej <code>$_</code>, domyślnym argumencie wielu funkcji i wyrażeń regularnych (<code>$_</code> odgrywa rolę analogiczną do zaimka języków naturalnych).
| + | |
| − | | + | |
| − | Tłumaczenie na polski to:
| + | |
| − | | + | |
| − | {|
| + | |
| − | ||
| + | |
| − | Weź napis "Magiczna liczba to 150\n";
| + | |
| − | Wydrukuj go;
| + | |
| − | Zamień w nim pierwszy ciąg cyfr na "-1";
| + | |
| − | Wydrukuj go;
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | Co jest bliższe naturalnej wypowiedzi niż spotykane w innych językach nieustanne powtarzanie nazwy zmiennej:
| + | |
| − | | + | |
| − | {|
| + | |
| − | ||
| + | |
| − | Niech $message oznacza napis "Magiczna liczba to 150\n";
| + | |
| − | Wydrukuj $message;
| + | |
| − | Zamień w $message pierwszy ciąg cyfr na "-1";
| + | |
| − | Wydrukuj $message;
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | Podobnie jak dla [[C (język programowania)|C]], urządzane są zawody w pisaniu nieczytelnego kodu.
| + | |
| − | Urządzane są też zawody polegające na napisaniu jak najkrótszego programu wykonującego dane zadanie ([[Perl golf]]).
| + | |
| − | | + | |
| − | Nieco bardziej skomplikowany przykład:
| + | |
| − | | + | |
| − | <source lang="perl">
| + | |
| − | $_ = "Magiczna liczba to 150\n";
| + | |
| − | print;
| + | |
| − | s/ (\d+) / $1 * 2 /ex;
| + | |
| − | print;
| + | |
| − | </source>
| + | |
| − | | + | |
| − | Wynikiem jest:
| + | |
| − | | + | |
| − | {|
| + | |
| − | ||
| + | |
| − | Magiczna liczba to 150
| + | |
| − | Magiczna liczba to 300
| + | |
| − | |}
| + | |
| − | | + | |
| − | <code>$1</code> to fragment tekstu pasujący do wzorca w pierwszym (tu jedynym) nawiasie a <code>/ex</code> mówi by ignorować wstawiane dla przejrzystości spacje wewnątrz wzorców (litera <code>x</code> od ''extended'') oraz by wykonać gotowy tekst (litera <code>e</code> od ''evaluate'') jako program w perlu (bez tego wynikiem byłoby: <code>Magiczna liczba to 150 * 2</code>).
| + | |
| − | | + | |
| − | == Zmienne predefiniowane ==
| + | |
| − | W języku Perl wyróżniamy m.in. następujące [[Zmienna wbudowana|zmienne predefiniowane]]:
| + | |
| − | | + | |
| − | * $_ – jest to domyślny argument funkcji, w przypadku gdy jest ich więcej zapisują się w tablicy @_.
| + | |
| − | * $$ – Zawiera PID skryptu.
| + | |
| − | * $< – ID użytkownika który uruchamia skrypt.
| + | |
| − | * $? – Status wyjścia ostatniego wywołania system().
| + | |
| − | * $. – Numer linii w czytanym pliku.
| + | |
| − | * @ARGV – Jeżeli skrypt zostanie uruchomiony z dodatkowymi parametrami, są one zapisywane na kolejnych miejscach w globalnej tablicy @ARGV. Można się do niej odwoływać tak jak do zwykłych tablic.
| + | |
| − | | + | |
| − | == Potomkowie Perla ==
| + | |
| − | Powstało kilka języków wykorzystujących pewne cechy Perla. Najbardziej znane z nich to [[PHP]], [[Ruby (język programowania)|Ruby]] i [[Python]].
| + | |
| − | | + | |
| − | == Zobacz też ==
| + | |
| − | * [[Instalacja PERL |Instalacja PERL w Windows]]
| + | |
| − | | + | |
| − | === Linki zewnętrzne ===
| + | |
| − | * [http://pl.wikipedia.org/wiki/CPAN CPAN]
| + | |
| − | * [http://pl.wikipedia.org/wiki/Parrot Parrot]
| + | |
| − | * [http://pl.wikipedia.org/wiki/Mod_perl mod perl]
| + | |
| − | * [http://pl.wikipedia.org/wiki/APL_(j%C4%99zyk_programowania) APL (język programowania)]
| + | |
| − | * [http://pl.wikipedia.org/wiki/Tcl Tcl]
| + | |
| − | | + | |
| − | ==== Kursy PERL ====
| + | |
| − | * [http://wieluk.republika.pl/index.html Kurs PERL]
| + | |
| − | * [http://pl.wikibooks.org/wiki/Perl PERL Wikibooks]
| + | |
| − | | + | |
| − | | + | |
| − | Źródło [http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Perl&oldid=33418000 Wikipedia]
| + | |
| − | | + | |
| − | [[Kategoria:Perl]]
| + | |
| − | [[Kategoria:Open Source]]
| + | |
